Kiedyś quickshiftery były dla użytkowników motocykli drogowych jedynie wyścigową abstrakcją. Dziś coraz częściej montowane są fabrycznie w maszynach przeznaczonych dla zwykłych, szarych kierowców. Czym właściwie jest QS, jak działa i po co się go montuje?
Zacznijmy od początku. Zmiana biegów to proces stosunkowo skomplikowany, ale każdemu zależy na tym, żeby trwał jak najkrócej. Z prostego powodu – zazwyczaj zależy nam na czasie. Im szybciej uporamy się ze zmianą biegu, tym szybciej będziemy przyspieszać. Proste. Standardowe przepinanie biegu w górę, to zmiana z użyciem sprzęgła. Wciśnięcie klamki powoduje przerwę w przekazywaniu napędu z wału korbowego do skrzyni biegów, dzięki czemu możemy swobodnie zmienić bieg – czytaj dochodzi najpierw do wypięcia jednych (poprzedni bieg), a później do zazębienia odpowiednich (bieg, który chcemy załączyć) kół zębatych. Budowa motocyklowej skrzyni biegów umożliwia również stosunkowo bezproblemową zmianę biegów bez użycia sprzęgła – wymaga to wprawy oraz przede wszystkim zamknięcia gazu w momencie przebijania biegu. Wtedy bez problemu możemy naciskając dźwignię zmienić położenie kół zębatych. Oczywiście operacja ta wykonana nieumiejętnie niszczy skrzynie, natomiast jeśli robi się to w sposób prawidłowy, zmiana jest płynniejsza niż z użyciem sprzęgła. Ale nadal wymaga zamknięcia gazu, a to oznacza stratę czasu.
Z pomocą przychodzi quickshifter. Jest to stosunkowo proste urządzenie. Wykrywa ono nacisk naszej stopy na drążek dźwigni zmiany biegów i w momencie gdy siła nacisku przekracza zadaną wartość (w bardziej zaawansowanych systemach można tę wartość regulować) wysyła sygnał, który powoduje odcięcie paliwa lub zapłonu. Czas takowego odcięcia również jest regulowany. Odpowiednie ustawienie quickshiftera jest najważniejsze nie tylko w kontekście jego płynnego działania, ale także (przede wszystkim) wpływa na żywotność skrzyni. Czas potrzebny do zmiany biegów z 1 na 2 jest dłuższy niż w przypadku zmiany np. z 5 na 6 (wynika to z budowy skrzyni motocyklowej). Co za tym idzie, jeśli ustawimy czas odpowiedni dla konfiguracji 5-6 jako czas obowiązujący dla zmiany wszystkich biegów, w przypadku przejścia z 1-2 może się on okazać za krótki. Jeśli odcięcie będzie za krótkie, nie zdążymy zmienić biegu (czytaj koła zębate nie zazębią się) odpowiednio i dojdzie do mniejszego lub większego uszczerbku, aż do całkowitego zniszczenia (np. problemów z drugim biegiem). Na rynku są zestawy, które umożliwiają ustawienie czasu odcięcia dla każdego biegu osobno. Nie we wszystkich przypadkach istnieje jednak taka możliwość.
Jakie w ogóle są rodzaje quickshiferów? Przede wszystkim dzielą się one na bardzo proste, mechaniczne, oraz nieco bardziej skomplikowane (i „lepsze”) tensometryczne. Te pierwsze pod wpływem określonej siły po prostu zamykają obwód elektryczny, co jest przez moduł interpretowane jako zmiana biegu. Działają, ale mają kilka drobnych wad. Przede wszystkim zużywają się mechanicznie. Poza tym działają tylko w jednym kierunku – push lub pull, a więc możemy je zainstalować, w zależności od przeznaczenia, tylko w motocyklu „standardowym” (1 w dół, pozostałe biegi w górę) lub z odwróconą skrzynią (1 w górę, reszta biegów w dół). I co ważne, nie da się regulować siły nacisku potrzebnej do zamknięcia obwodu, czyli do odcięcia zapłonu/paliwa.
Znacznie bardziej popularnym typem quickshifterów, są QS tensometryczne. Działają, w zależności od potrzeb, push lub pull (na zwykłej lub odwróconej skrzyni) i mają programowalną czułość. Mówiąc prościej, są po prostu bardziej skomplikowane w budowie, ale dają zdecydowanie więcej możliwości.
Quickshiftery mogą być samodzielne (np. Cordona PQ8) lub też podłączane do modułów (Rapid Bike, Bazzaz, Power Commander). Samodzielny QS działa… po prostu samodzielnie, natomiast te podłączane do modułów wymagają więcej inwestycji, bo wysyłają sygnał do modułu tuningowego, który musimy mieć. Taki moduł daje sporo dodatkowych możliwości, takich jak ustawienie obrotów od których zmiana biegu bez sprzęgła jest możliwa czy ustawienie indywidualnych czasów zmiany biegu dla poszczególnych przełożeń (jeśli jest czujnik zapiętego biegu). W niektórych przypadkach można również podpiąć QS pod oryginalne ECU motocykla i przeprogramować owe ECU, natomiast nie da się tego zrobić w każdym modelu czy roczniku.
Jak taki „bajer” działa w praktyce, czyli po prostu jak jeździ się motocyklem z quickshifterem? Bardzo przyjemnie. Najważniejsze, o czym należy pamiętać, to to, aby nie zmieniać biegów bez sprzęgła przy bardzo małych obrotach silnika. Jak więc należy to robić? Jeśli silnik pracuje na odpowiednio wysokich obrotach, jedyne co musimy zrobić, to wywrzeć nacisk na dźwignię zmiany biegów i… zmienić bieg, nie zamykając przy tym gazu. Towarzyszy temu lekkie szarpnięcie i baaaardzo przyjemny dźwięk, niejednokrotnie połączony ze strzałem z wydechu. Jeśli choć raz w życiu przejedziecie się motocyklem (sportowym, szczególnie) z QS, nie będziecie mogli spać po nocach. Głównie ze względu na dźwięk :D
W warunkach torowych QS daje ogromną przewagę nad motocyklami bez tego gadżetu, z prostego powodu – zmiana biegu nie wiąże się z zamknięciem gazu, a więc motocykl przyspiesza bez tej krótkiej, niepotrzebnej przerwy. A w sporcie liczy się każda tysięczna… Ale! Nawet jeśli nie jesteście sportowcami, spróbujcie choć raz pojeździć po drodze z tym gadżetem. Naprawdę jest to przyjemne doznanie. I co dla niektórych najważniejsze, quickshifter ułatwia zmianę biegu podczas jazdy na kole, a to dlatego, że nie musimy zamykać gazu – wystarczy z otwartą manetką „przekopać” bieg. I to bez zagrożenia, że opadnie koło lub uszkodzimy skrzynie, bo jak wiadomo, zmiana biegów podczas jazdy na gumie odbywa się bez sprzęgła, nawet jeśli QS w motocyklu nie ma :)
girl addicted to adrenaline 